สำหรับพิธีกวนข้าวมธุปายาส หรือข้าวทิพย์ เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา ได้ยึดถือปฏิบัติเป็นประเพณีสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล เพื่อระลึกถึงสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และเหตุการณ์ที่นางสุชาดาได้กวนข้าวทิพย์ในวันขึ้น 14 ค่ำ แล้วนำไปถวายพระพุทธเจ้าก่อนที่จะตรัสรู้ 1 วัน โดยถือว่ามีผลานิสงส์มาก ด้วยเหตุนี้ชาวพุทธจึงพร้อมใจกันกวนข้าวทิพย์ เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา

ตามประเพณีโบราณการกวนข้าวทิพย์ เป็นการนำเอาข้าวที่ยังเป็นน้ำนม หมายถึง ข้าวที่เพิ่งออกรวงใหม่ที่เมล็ดยังเป็นแป้งอยู่ แล้วเอาเปลือกที่หุ้มเมล็ดออก โดยมีส่วนผสมอื่นๆ อาทิ นม เนย ถั่ว น้ำอ้อย น้ำตาล น้ำผึ้ง ตลอดจนผลไม้ต่าง ๆ นำมาใส่รวมกัน แล้วกวนให้สุกจนเหนียว โดยพิธีการกวนข้าวทิพย์ ผู้กวนต้องเป็นสาวพรหมจารีย์นุ่งขาวห่มขาวอย่างน้อย 4 คน ซึ่งข้าวทิพย์ที่กวนเรียบร้อยแล้ว ก็จะได้นำถวายแด่พระภิกษุภายในวัด และจัดแบ่งไปถวายพระภิกษุตามวัดต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้เคียง นอกนั้นที่เหลือจะแจกจ่ายให้แก่ประชาชนที่ไปร่วมทำบุญ

สวัส ภสิริหิรัญ ปชส.ทม.พช./รายงาน 

ธวัชชัย อินทรศร ปชส.ทม.พช / ถ่ายภาพ รวมรูปทั้งหมด